1. Tầm quan trọng của việc nâng cao sức đề kháng cho trẻ
Hệ miễn dịch (hay còn gọi là đề kháng) bao gồm tế bào đặc biệt, protein, mô và cơ quan. Tất cả kết hợp và tạo ra một hệ thống, có vai trò bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân có hại như virus, vi khuẩn hoặc ký sinh trùng. Khi hệ miễn dịch mạnh mẽ, điều này giúp bé khỏe mạnh và chống lại xâm nhập của mầm bệnh. Ngược lại, hệ miễn dịch suy yếu khiến cơ thể của bé mất đi khả năng kháng bệnh tự nhiên.
Bên cạnh đó, trẻ nhỏ thường có hệ miễn dịch yếu do các cơ quan chưa phát triển hoàn thiện, làm cho cơ chế phòng vệ vi khuẩn, virus gây bệnh còn yếu khiến cho trẻ rất dễ bị ốm vặt. Chính vì vậy mà các mẹ cần đặc biệt nâng cao đề kháng cho con trong những năm tháng đầu đời.
2. Các dưỡng chất giúp tăng cường đề kháng, miễn dịch cho trẻ
Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tăng cường đề kháng hiệu quả cần có những chất như:
2.1. Vitamin
- Vitamin A: Vitamin A giúp tăng bài tiết ở các tuyến ngoại tiết, tăng cường bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn, virus gây hại nên rất quan trọng với hệ miễn dịch của trẻ.
- Vitamin nhóm B: Vitamin B6 và B9 rất quan trọng, giúp tổng hợp các tế bào tham gia cơ chế miễn dịch cũng như tăng cường các chức năng tại đây.
- Vitamin E: Vitamin E giúp ngăn ngừa các bệnh nhiễm khuẩn, chống sự oxy hóa ở vitamin A, chất béo màng tế bào và tham gia vào quá trình chuyển hóa tế bào của trẻ.
- Vitamin C: Vitamin C có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch, giảm sự nhạy cảm với các bệnh nhiễm khuẩn, bảo vệ cơ thể trẻ tốt hơn.
- Vitamin D: Vitamin D giúp cho các tế bào miễn dịch phản ứng linh hoạt hơn, giảm nguy cơ mắc các bệnh về nhiễm trùng ở trẻ.
Xem thêm: Các loại vitamin tăng đề kháng cho bé và cách bổ sung hiệu quả
2.2. Kẽm
Bổ sung kẽm giúp duy trì sự hoạt động ổn định của hệ thống miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp và làm cho vết thương mau lành hơn.
2.3. Sắt
Sắt có ảnh hưởng đến miễn dịch qua trung gian tế bào, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn và giúp cho trẻ khỏe mạnh hơn.
2.4. Selen
Selen có khả năng thúc đẩy một số enzyme trong hệ thống miễn dịch, tăng cường các hoạt động chống nhiễm trùng, bảo vệ trẻ tối ưu trước các tác nhân gây bệnh ngoài môi trường.
3. Top 20 thực phẩm tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ
Dưới đây là danh sách các thực phẩm tăng đề kháng cho trẻ mà mẹ nên bổ sung vào thực đơn dinh dưỡng hàng ngày.
3.1. Sữa chua
Sữa chua là loại thực phẩm tăng sức đề kháng cho trẻ được nhiều bà mẹ tin dùng. Thành phần vitamin D, lợi khuẩn Probiotics, men vi sinh Bifidobacteria và Lactobacillus trong sữa chua giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, giảm triệu chứng viêm, cải thiện rối loạn tiêu hoá. Ngoài ra, ăn sữa chua thường hàng ngày có thể tăng cường độ chắc khỏe của xương khớp, bảo vệ sức khỏe tim mạch và kiểm soát cân nặng ở trẻ.
Mẹ có thể cho trẻ ăn sữa chua không hoặc ăn kèm với ngũ cốc/trái cây, làm sinh tố, bánh sữa chua cũng rất ngon và bổ dưỡng.
3.2. Quả óc chó
Quả óc chó chứa axit béo Omega-3, chất chống oxy hóa giữ cho hệ miễn dịch khỏe mạnh, tiêu diệt được mầm bệnh ngay từ giai đoạn đầu. Đáng chú ý là chất Axit Ellagic hỗ trợ cơ thể ngăn chặn các tế bào ung thư sinh sản trong cơ thể bé. Ngoài ra, quả óc chó còn giúp thúc đẩy bộ não của trẻ phát triển, bé thông minh và lanh lợi.
Gợi ý một số món ngon từ quả óc chó cho trẻ như sữa óc chó, cháo yến mạch và quả óc chó, tôm xốt chua ngọt với hạt óc chó, hạt óc chó rang vừng…
Xem thêm: Những thực phẩm giúp não bộ trẻ phát triển
3.3. Trà xanh
Trà xanh (hay chè xanh) là một thức uống hằng ngày rất tốt cho sức đề kháng của trẻ. Trong trà xanh có chứa EGCG, polyphenol và flavonoid giúp tăng cường hệ miễn dịch, cơ thể khỏe mạnh hơn, ngăn ngừa cảm lạnh, cảm cúm, sốt, ho… Ngoài ra, trà xanh còn được biết đến như một thần dược chống oxy hóa, bảo vệ các tế bào không bị phá vỡ bởi ung thư.
3.4. Rau dền
Rau dền là thực phẩm tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ trong các bữa ăn hàng ngày. Trong rau dền chứa rất nhiều dinh dưỡng như Kẽm, Vitamin A, C, B2, giúp duy trì một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Ngoài ra còn ngăn ngừa được các bệnh như táo bón, tiêu chảy...
Một số món ngon từ rau dền cho mẹ tham khảo như canh rau dền thịt heo băm, canh rau dền nấu tôm, rau dền xào tỏi,...
3.5. Kiwi
Kiwi là một loại trái cây có chứa rất nhiều Vitamin C, E, K và nhiều chất xơ. Trong đó nổi bật nhất là Vitamin C đóng vai trò tăng cường sức đề kháng cho bé một cách mạnh mẽ, đánh bại vi khuẩn, tiêu diệt các gốc tự do trong cơ thể. Ngoài ra, Kiwi cũng rất tốt cho đường tiêu hoá và phòng ngừa các bệnh tim mạch.
Mẹ có thể cho trẻ ăn nguyên trái kiwi hoặc làm sinh tố, pudding kiwi hạt chia, bánh crepe kiwi và chanh,...
3.6. Cam
Cam là nguồn thực phẩm bổ dưỡng cho bé. Ngoài hàm lượng Vitamin C dồi dào, cam còn chứa Vitamin A, B6, C, Axit Folic, Kali, Kẽm, Hesperidin và Naringenin là những hợp chất tốt cho sức đề kháng giúp cơ thể bé chống lại vi khuẩn, thúc đẩy khả năng miễn dịch khỏe mạnh. Thường xuyên cho trẻ ăn cam còn giúp cải thiện hệ tiêu hóa, phòng chống thiếu máu.
Các món ngon từ cam cho trẻ mẹ không nên bỏ qua là nước cam, thạch cam, chè đậu xanh vỏ cam, bánh bông lan vị cam, bò xào xốt cam,...
3.7. Bưởi
Tương tự như cam, quả bưởi cũng cung cấp rất nhiều Vitamin C, A, Đồng, Kẽm. Những hợp chất này có lợi trong việc hồi phục sau khi cảm lạnh và cùng nhau hoạt động trong cơ thể để tăng cường hệ thống miễn dịch ở trẻ.
Mẹ có thể chế biến bưởi thành các món ngon cho trẻ như sữa chua nóng vị bưởi, gà rán xốt bưởi, chè bưởi, nước ép bưởi cam, mứt bưởi,...
3.8. Ớt chuông
Ớt chuông chứa hàm lượng Vitamin C cao, là loại thực phẩm tăng sức đề kháng cho trẻ rất tốt. Ớt chuông giúp cơ thể chống lại tác nhân của quá trình oxy hoá và nâng cao khả năng đề kháng. Hơn nữa loại quả này còn có một công dụng rất đặc biệt, đó là cung cấp Folate ngăn ngừa khuyết tật bẩm sinh ở thai nhi.
Các món ngon từ ớt chuông mẹ có thể chế biến cho trẻ như ớt chuông xào thịt bò, ớt chuông xào trứng, cà ri bò nấu ớt chuông,...
3.9. Tỏi
Trong tỏi chứa hợp chất Sulfur thúc đẩy hệ miễn dịch, kháng khuẩn tiêu viêm. Hơn thế nữa tỏi trị cảm cúm rất tốt, dùng tỏi sẽ giúp rút ngắn thời gian bị bệnh ở trẻ. Ngoài ra, tỏi còn được dùng trong các trường hợp trị đau bụng hay khi trẻ bị khó tiêu…
Mẹ có thể nấu các món từ tỏi cho trẻ như tôm rim tỏi, chân gà chiên mắm tỏi, bánh mì nướng bơ tỏi, sườn xốt tỏi oliu,...
3.10. Gừng
Trong gừng có chứa nhiều chất Vitamin và chất chống oxy hóa. Nhờ đó giúp tăng cường hệ miễn dịch chống lại các loại vi khuẩn. Nhiều cha mẹ sử dụng gừng kết hợp với mật ong để gấp đôi sức đề kháng cho trẻ vào những ngày bé bị bệnh.
Một số món ngon với gừng cho trẻ như gà kho gừng, canh gừng chay, chè nếp gừng, mứt gừng, bò kho gừng,...
3.11. Các loại nấm
Nấm có chứa các chất như Vitamin, Riboflavin và Niacin, đóng vai trò quan trọng trong hệ miễn dịch của cơ thể. Nghiên cứu đã chứng minh rằng nấm kích thích các vi mô trong hệ thống miễn dịch giúp đánh bại các vi khuẩn và tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể của bé.
Một số món ngon từ nấm mẹ có thể tham khảo như nấm rơm xào thịt heo, nấm rơm chiên xù, nấm mối kho tiêu, cải chíp xào nấm hương,...
3.12. Cà rốt
Khi nhắc đến các thực phẩm tăng cường sức đề kháng cho trẻ thì không thể bỏ qua cà rốt. Trong loại quả này có chứa các chất như Sắt, Canxi, Vitamin A, C và E giúp xây dựng một hệ thống miễn dịch mạnh mẽ trong cơ thể để tránh khỏi các virus, vi khuẩn…Ngoài ra cà rốt còn có công dụng bổ mắt và ngăn ngừa nhiễm trùng.
Mẹ có thể chế biến những món từ cà rốt cho trẻ như cà rốt xào trứng, gà xốt cà rốt, cà rốt xào đu đủ, canh xương hầm su su cà rốt,...
3.13. Bông cải xanh
Trong bông cải xanh có chứa nhiều Vitamin C và K giúp tăng cường sức đề kháng. Mỗi ngày mẹ chỉ cần cho bé ăn 56g bông cải xanh thì cơ thể của bé đã được cung cấp hơn 1/3 Vitamin C. Ngoài việc là một thực phẩm tăng sức đề kháng cho trẻ thì bông cải xanh còn có tác dụng ngăn ngừa ung thư và giúp mắt sáng khỏe.
Các món ngon từ bông cải xanh cho mẹ tham khảo là súp bông cải xanh, bông cải xanh xào tôm, cháo tôm bông cải xanh phô mai, bông cải xanh cuộn thịt chiên,...
3.14. Cải bó xôi
Cải bó xôi còn gọi là rau chân vịt, rau bina chứa nhiều Vitamin E có tác dụng chống oxy hoá và khống chế các tế bào ác tính trong cơ thể. Ngoài ra cải bó xôi còn rất tốt cho hệ thần kinh, ngăn ngừa các bệnh về tuyến tuyền liệt, bổ sung dinh dưỡng cho mắt…
Mách mẹ các món ngon từ cải bó xôi cho trẻ như canh cải bó xôi, cháo cải bó xôi, trứng chiên cải bó xôi, pancake cải bó xôi,...
3.15. Khoai lang
Khoai lang chứa chất Beta Carotene, được chuyển hóa thành Vitamin A khi vào cơ thể của trẻ. Vitamin A giúp cho cơ thể tăng cường hệ thống miễn dịch, chống lại các mầm bệnh... Vitamin A được tìm thấy trong khoai lang cũng được chứng minh là có đặc tính chống viêm và ngăn ngừa các bệnh tự miễn dịch.
Gợi ý cho mẹ các món từ khoai lang ngon, giàu dinh dưỡng như khoai lang nướng phô mai, khoai lang nướng nước cốt dừa, bánh bí đỏ khoai lang, kem khoai lang,...
3.16. Đu đủ
Trong đu đủ có chứa các Vitamin A và Vitamin C giúp cho hệ miễn dịch trong cơ thể hoạt động tốt hơn. Các Vitamin trong đu đủ sẽ giúp cơ thể của bé tránh được các bệnh khi chuyển giao mùa như: cảm, sổ mũi, sốt, ho.
Các món ngon từ đu đủ cho trẻ mẹ có thể tham khảo như canh đu đủ thịt bằm, canh đu đủ viên cua, đu đủ xào tỏi, đu đủ chín hấp đường phèn,...
3.17. Bí ngô
Bí ngô chứa Vitamin A giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và chống nhiễm trùng. Ngoài ra bí ngô còn có các Vitamin khác như E, C, Sắt cũng hỗ trợ nâng cao hệ miễn dịch. Vitamin C trong bí ngô giúp tăng khả năng sản xuất bạch cầu và làm lành vết thương.
Mách mẹ một số món từ bí ngô cho trẻ như canh bí đỏ, bí đỏ hấp, bánh bí đỏ nhân thịt, cháo bí đỏ, súp bí đỏ,...
3.18. Đậu lăng
Đậu lăng chứa hàm lượng chất xơ cao giúp cơ thể bé ngăn ngừa được các bệnh táo bón, bảo vệ đường tiêu hoá khoẻ mạnh. Khi hệ tiêu hoá khoẻ mạnh cơ thể sẽ hấp thụ chất dinh dưỡng tốt hơn và nâng cao sức đề kháng. Ngoài ra đậu lăng còn chứa các chất Sắt, Kẽm, Mangan hỗ trợ nâng cao sức đề kháng của trẻ.
Một vài món ngon từ đậu lăng mẹ không nên bỏ qua như đậu lăng xào thịt, cháo gạo lứt đậu lăng đỏ, bí đỏ hầm đậu lăng, chè đậu lăng khoai lang,...
3.19. Thịt gà
Thịt gà có chứa chất Selenium - khoáng chất tốt cho quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Từ đó các tuyến giáp của bé hoạt động tốt hơn và giúp tăng cường hệ miễn dịch. Ngoài ra, thịt gà còn rất tốt cho tim mạch, ngừa loãng xương, trầm cảm…
Mẹ có thể chế biến các món từ thịt gà cho trẻ như gà luộc nước dừa, cháo gà cà rốt, gà kho nghệ, canh gà hạt sen,...
3.20. Dầu cá
Axit Polyunsaturated là một chất có trong dầu cá giúp cho hệ miễn dịch của bé mạnh hơn, dễ dàng đối phó với nhiễm trùng. Trong dầu cá còn chứa nhiều chất khác như Vitamin B2, B3 B6 phòng ngừa ung thư, tăng cường sức khoẻ mắt. Mẹ có thể cho trẻ uống trực tiếp dầu cá hoặc pha dầu cá vào thức ăn rồi cho trẻ ăn nhé.
4. Những bí quyết khác giúp tăng sức đề kháng cho trẻ
Bên cạnh bổ sung thực phẩm tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ, mẹ cũng nên áp dụng một số biện pháp sau, hỗ trợ cải thiện sức đề kháng của con:
Đảm bảo cho con ngủ đủ giấc: Giấc ngủ rất quan trọng với các bé. Khi ngủ đủ giấc, cơ thể trẻ sẽ khỏe mạnh và hấp thu được nhiều dưỡng chất hơn. Nhờ đó xây dựng được một hệ miễn dịch mạnh, bảo vệ cơ thể tránh khỏi các tác nhân gây hại.
Thường xuyên cho trẻ vận động: Khi trẻ vận động, các tế bào bạch cầu hoạt động nhanh hơn và dễ dàng phát hiện ra vi khuẩn có hại và mầm bệnh. Điều này giúp tăng cường sức đề kháng trong cơ thể cho trẻ.
Tránh ăn quá nhiều đường: Lạm dụng đường chứa hàm lượng calo cao sẽ ngăn chặn hoạt động của hệ miễn dịch. Do đó, nên cân đối các thành phần này trong món ăn để trẻ tăng khả năng hấp thu dưỡng chất, đề kháng tốt hơn.